Liefde, concessies en vrijheid

“Goedemorgen lieve buurvrouw”, hoor ik, terwijl ik met een kopje thee in mijn handen in de deuropening van mijn busje zit en uitkijk uit over het glooiende landschap van de Algarve. De aangename winterzon die de lucht vanmiddag weer tot een graad of negentien zal verwarmen koestert mijn huid. “Zullen we even knuffelen?” Ik zet mijn kop thee neer en sta op om Martijn, mijn buurman, een lange, warme knuffel te geven.

Spiriwiriregio

Knuffelen is een fijne gewoonte hier in deze kleine community waar ik een paar weekjes verblijf. En het is niet zomaar een gewoonte. Eigenlijk is knuffelen en het delen van warmte en liefde hier de norm, of je elkaar nu kent of niet. En niet alleen hier in deze community, maar in heel dit zuidwestelijke hoekje van Portugal. Het is een regio waar mensen die bezig zijn met persoonlijke ontwikkeling, bewustzijnsontwikkeling en spiritualiteit samenklieken. Het lijkt soms wel een never ending spiritueel openluchtfestival. Dagelijks kan je aansluiten bij diverse evenementen, ceremonies en workshops. Van ecstatic dance tot breathwork sessies. Van tantraworkshops tot familieopstellingen. Van cacaoceremonies tot qigong en van mantracirkels tot traumatherapieën. Ik ontmoet ontzettend veel gelijkgestemde mensen en het is eerder uitzondering dan regel om iemand te treffen die níet bezig is met bewustzijnsontwikkeling of spiritualiteit in welke vorm dan ook. Gesprekken die ik voer en de sessies waar ik bij aanhaak zijn vaak diepgaand en inspirerend en het fysieke, het vele knuffelen, heeft een ontzettend helend effect. Het is in dit gebied niet alleen de zon die warmte geeft. Het zijn ook de mensen die hier eindeloos veel warmte en liefde uitstralen. Ik geniet hier zonder meer van de vele gezellige avonden met veel slap geouwehoer onder het genot van een biertje, maar ik geniet ook des te meer van de mooie connecties die soms ook veel losmaken in mijn eigen bewustzijn.

Eén van de onderwerpen waar ik de laatste tijd vaak en veel over heb gepraat en over heb nagedacht is liefde. Liefde is zoiets groots, magisch en bijzonders. En tegelijkertijd is het er altijd en overal. Immers, álles is liefde. ´De liefde´ wordt echter vaak gerelateerd aan een relatie, een partner. En die liefde wordt vaak voor lief genomen. Wanneer een relatie tussen twee mensen éénmaal is gesetteld dan is de kans groot dat de liefde niet écht bijzonder meer is, maar eerder een gewoonte. En dát vind ik dan weer bijzonder. Maatschappelijk gezien zijn er ook nog allemaal ´regels en voorwaarden´, waaraan de liefde ´moet´ voldoen. Voor elkaar zorgen, samenwonen, wellicht trouwen en zéker niet vreemdgaan. Ik ben me gaan beseffen dat ik de kriebels krijg van deze standaarden. De prachtige gesprekken die ik hier heb gevoerd over liefde en relaties, diverse podcast die ik heb geluisterd, artikelen die ik heb gelezen én een coachingstraject een jaar geleden over het bevrijden van vrouwelijke seksuele energie hebben er gezamenlijk voor gezorgd dat ik mijn visie op ´de liefde´ ben gaan herdefiniëren. Of beter gezegd, misschien heeft het ervoor gezorgd dat ik juist géén vaststaande definitie meer heb van ‘de liefde’ en relaties.

In gesprek met Michelle…

“Stel je eens een spectrum voor waarin álle menselijke eigenschappen die er op deze wereld bestaan zijn vastgelegd”, zeg ik tegen Michelle. “Dat zijn er onwaarschijnlijk veel.” Tijdens een wandeling zijn Michelle en ik in gesprek over hoe en wanneer mensen bij elkaar ‘passen’. Michelle is ervan overtuigd dat je als mens bij geboorte álle eigenschappen en kwaliteiten uit dat totale spectrum bij je draagt, maar dat je slechts een deel daarvan ontwikkeld. Bij mij resoneert echter het idee dat je bij geboorte beschikt over slechts een selectie van deze eigenschappen en kwaliteiten. Sommige van deze kwaliteiten raken ondergesneeuwd tijdens het opgroeien en andere gewoonten, die authentiek niet bij je horen, krijg je tegen wil en dank aangeleerd. De eigenschappen en kwaliteiten die ík bij me draag, zijn nooit hetzelfde als wat een ander bij zich draagt, iedereen is immers uniek. Ik geef Michelle het voorbeeld van een ouder en een kind. Veel ouders willen graag alles geven wat hun kind nodig heeft, en denken dat misschien zelfs allemaal te kúnnen geven. Dat is mijns inziens echter onmogelijk, omdat het kind nou eenmaal een ander bundeltje aan eigenschappen, kwaliteiten en intrinsieke waardes bij zich draagt dan zijn of haar ouders. Van het één geef je als ouders teveel, het ander kan je simpelweg niet geven omdat je het zelf niet hebt. In de stukken die ontbreken of teveel zijn schuilt voor het kind een potentieel trauma; klein of groot. Maar ja, ook dát heeft een kind nodig in zijn of haar groeiproces.
Ditzelfde principe geldt ook in liefde en relaties, al hebben we hier op bewust niveau een keuze met wie we een relatie aangaan en op welke manier. We zoeken allerlei eigenschappen en kwaliteiten in een partner, maar uiteindelijk doen we toch concessies, omdat álles wat we zoeken niet te vinden is in één persoon. Maar hoe groot zijn die concessies? Wat krijg je teveel van je partner, en wat ontvang je niet? En in hoeverre doen we door die concessies afstand van wie we werkelijk zijn en creëren we daarmee ons eigen trauma?

In gesprek met Felix…

De kaders van een relatie worden doorgaans bepaald door zowel de maatschappelijke normen (samenwonen, monogamie etc) als door aannames en verwachtingen onderling. Als dat kader niet voortdurend bewust opnieuw wordt gedefinieerd, dan is de kans groot dat er op een bepaald moment frictie ontstaat, met irritatie, frustratie en emotionele verwijdering (van elkaar én van jezelf), tot gevolg. Felix, die ook in een busje rondreist en naast mij is geparkeerd kijkt me aan. “Ik zie het zoveel gebeuren in mijn omgeving”, zegt hij. “Mensen die samenzijn maar waar je aan alles ziet en voelt dat het niet meer klopt.” Al pratend hierover komt het onderwerp op polyamorie. Een op kleine schaal toegepast en nog niet breed geaccepteerd alternatief voor monogamie. Maar, waar monogamie het recept is voor verveling en het wegstoppen van verlangens, dan is polyamorie het recept voor jaloezie. Hoewel het bij jaloezie ook weer interessant is wel stukje van het innerlijk kind hier aangeraakt wordt waardoor de jaloezie ontstaat. Ik ben niet goed genoeg? Ik word niet gezien? Ik kan het niet? Ik kijk Felix aan en schiet in de lach. Hier hebben we al eerder uitgebreid over gesproken. Superinteressant, maar “let´s not go there again.”

Ons gesprek over liefde en seksualiteit zet zich voort. We bespreken dat het doen van concessies op sommige wensen of verlangens niet zo erg is, omdat we vaak vrienden, familie en bekenden om ons heen hebben die bepaalde verlangens kunnen opvullen. De één om mee te gaan stappen, de andere om diep mee te filosoferen. Maar wat nou als die verlangens er zijn op seksueel gebied? Dan is er ineens een enorm taboe. Terwijl het spectrum aan seksuele eigenschappen en verlangens niet anders in elkaar zit dan de ‘gewone’ eigenschappen en verlangens. Maar door dat enorme taboe worden deze specifieke verlangens vaak weggestopt. “Het taboe op seksuele verlangens is onderdeel van een veel grotere, langdurige maatschappelijke onderdrukking van met name de vrouwelijke seksualiteit”, zegt Felix. “Maar dat niet alleen,” vul ik hem aan. “Het is een superpower die misschien al wel eeuwen is weggestopt. Seksualiteit is verbonden met de energie van het tweede chakra. Hier zit ook scheppingskracht, creativiteit, vreugde en passie. Het onderdrukken van de seksuele energie staat direct in relatie met de onderdrukking van creativiteit en levensvreugde. In diverse geloofsovertuigingen wordt vol schaamte over seksualiteit gesproken. Het is een zonde en mag alleen ‘functioneel’ gebruikt worden. Het is niet zo raar dat dit het perspectief is vanuit de religie, want niet-onderdrukte seksuele energie is een directe toegangspoort tot de innerlijke god of godin in de mens. En het ontdekken van deze god(in) zorgt ervoor dat een religie (God buiten jezelf), geen functie meer heeft.”

Freedom and love go together. Love is not a reaction. If I love you because you love me, that is mere trade, a thing to be bought in the market; it is not love. To love is not to ask anything in return, not even to feel that you are giving something- and it is only such love that can know freedom.
Jiddu Krishnamurti

Verbinding in vrijheid

Door alle mooie gesprekken besef ik dat ik lang niet de enige ben met deze overwegingen. Ik heb me losgemaakt uit de knuffel met buurman Martijn, ben weer neergestreken op de rand van mijn busje en mijmer voor me uit. Het besef dat zoveel meer mensen hiermee bezig zijn vervult mijn hart van hoop, verlangen én liefde. Ik weet nog niet hoe en óf al deze overwegingen zich inpassen in mijn eigen toekomst, maar ik besef ook dat ik daar nog geen antwoord op hoef te hebben. En misschien wordt een toekomst waarin we verbindingen aangaan met elkaar in volledige vrijheid ooit wel het nieuwe normaal. Verbindingen zonder strenge relationele kaders, omdat we als mens nu eenmaal niet in hokjes te stoppen zijn. Verbindingen waarin moeilijke thema’s zoals jaloezie en angst voor verlies aangekeken en geheeld worden, in plaats van weggestopt, waardoor je in staat bent te accepteren dat het levenspad van de ander misschien niet volledig parallel loopt aan je eigen levenspad. Verbindingen waarin we grote aandacht schenken aan onszelf en onze eigen persoonlijke ontwikkeling, omdat, hoe cliché het ook is, ik ervan overtuigd ben dat we uiteindelijk pas echt liefde kunnen geven als we in staat zijn van onszelf te houden.